Veel mensen denken bij het verbeteren van hun nachtrust aan de uren slaap die ze krijgen. En hoewel het belangrijk is om genoeg te slapen, is de kwaliteit van je slaap even belangrijk. De slaapcyclus heeft vier slaapfases met ieder hun eigen functie. In de nacht doorloop je deze cyclus een aantal keer. Het beter begrijpen van je slaapcyclus zorgt ervoor dat je je slaap kunt optimaliseren, zodat je uitgerust wakker wordt.
Slaapcyclus: wat gebeurt er in iedere slaapfase?
5 april 2023
•
Bewerkt op 9 augustus 2023
Wat is de slaapcyclus?
Je kent vast wel het gevoel dat je ‘indoezelt’ voordat je in slaap valt. Of het verstrooide gevoel als iemand je wekt terwijl je in een diepe slaap verzonken was. Dit laat zien dat slaap niet altijd hetzelfde is. Tijdens het slapen doorloop je vier verschillende slaapfases. Alle fases samen noem je een slaapcyclus. Je doorloopt deze cyclus zo’n vier tot zes keer per nacht.
Alle slaapcycli duren niet even lang (vaak duurt de eerste cyclus het kortst) en worden beïnvloed door allerlei factoren als leeftijd, slaapritme, alcohol, cafeïne, fysieke pijn en stress. Gemiddeld duurt een slaapcyclus 90 tot 120 minuten.
Uit welke slaapfases bestaat een slaapcyclus?
Een slaapcyclus bestaat uit vier slaapfases: sluimerfase, lichte slaap, diepe slaap en REM-slaap. Je kunt zien in welke slaapfase je bent aan de hand van je hersenactiviteit op dat moment.
NREM-slaap
De eerste drie slaapfases vallen onder NREM-slaap (Non Rapid Eye Movement).
Sluimerfase (fase 1)
De sluimerfase is de overgang tussen wakker zijn en slapen. Je hersenactiviteit neemt af, wat ervoor zorgt dat je in slaap valt. Op dit moment is je bewustzijn nog actief en kun je nog reageren als iemand je naam roept.
Lichte slaap (fase 2)
Tijdens de tweede fase gaat je lichaamstemperatuur omlaag en vertragen je ademhaling en hartslag. Je bent ontspannen maar je kunt nog wel makkelijk gewekt worden. In deze fase is je hersenactiviteit lager en stoppen je ogen met bewegen.
De tweede fase duurt ongeveer 10 tot 25 minuten. Als je wakker wordt tijdens deze fase heb je een ontspannen gevoel, maar ben je nog niet helemaal uitgerust. Dit is te vergelijken met het wakker worden na een dutje. Het is daarom ook verstandig om niet langer dan 30 minuten te dutten (je voelt je wakkerder maar bent nog niet in een diepe slaap verzonken).
Diepe slaap (fase 3)
Tijdens diepe slaap is je lichaam helemaal ontspannen en heeft het de mogelijkheid om zich te herstellen. Diepe slaap is daarom essentieel als je uitgerust wakker wilt worden. Het versterkt je immuunsysteem en ondersteunt andere belangrijke processen in je lichaam.
Deze fase wordt ook wel deltaslaap of golfslaap genoemd. Dit komt omdat er tijdens deze fase golven in ons brein ontstaan die een deltapatroon vormen. Deze langzame golven zorgen voor ontspanning, een trage ademhaling en energie voor de nieuwe dag.
Diepe slaap komt het meest voor aan het begin van de nacht en een fase duurt ongeveer 20 tot 40 minuten.
REM-slaap (fase 4)
REM-slaap (Rapid Eye Movement) wordt ook wel droomslaap genoemd en is het laatste deel van de slaapcyclus. Tijdens deze fase is de hersenactiviteit hoog en kun je de ogen snel zien bewegen (ook al zijn ze gesloten). Dit komt doordat je hersenen de ervaringen van de afgelopen dag aan het verwerken zijn.
Omdat je hersenen actief zijn kun je tijdens de REM-slaap levendige dromen hebben. Je spieren zijn in deze fase compleet verlamd. Hoewel dit misschien eng klinkt, gebeurt dit om jezelf te beschermen. Als dit beschermingsmechanisme er niet zou zijn, zou je uit bed kunnen springen om je dromen na te jagen en jezelf hierbij kunnen bezeren.
Lees hier waarom de REM-slaap belangrijk is en hoe je de kwaliteit van je REM-slaap kunt verbeteren.
Waarom zijn slaapfases belangrijk?
Slaap zorgt ervoor dat we goed kunnen functioneren in het dagelijkse leven. Een slaap te kort of gebrek aan diepe slaap of REM-slaap, kan leiden tot negatieve effecten op je fysieke en mentale gezondheid. Niet alleen voel je je moe gedurende de dag, je bent ook minder alert, ervaart stemmingswisselingen en hebt meer kans op gewichtstoename.
Herken je de bovengenoemde symptomen? Lees hier hoeveel slaap je nodig hebt als volwassen persoon en wat je moet doen als je niet genoeg slaapt.
Hoe kan ik zorgen voor een gezonde slaapcyclus?
Word je regelmatig wakker ’s nachts? Ben je snel geïrriteerd? Of ben je vaak moe overdag en zorgt dit ervoor dat je geen focus hebt? Dit zijn allemaal signalen dat de kwaliteit van je slaapcyclus niet optimaal is. Hoe zorg je voor een gezonde slaapcyclus?
- Zorg voor een koele, donkere slaapkamer
- Ga op vaste tijden slapen
- Vermijd technologie een uur voordat je gaat slapen om je hersenen tot rust te laten komen
- Vermijd alcohol en cafeïne
- Beweeg gedurende de dag
Leer om beter te slapen met Meditation Moments. Download nu de app.
Probeer Meditation Moments 7 dagen gratis
Start gratis proefperiode
Wat is een slaapcyclus?
De slaapcyclus heeft vier slaapfases met ieder hun eigen functie. In de nacht doorloop je deze cyclus een aantal keer. Het beter begrijpen van de slaapcyclus zorgt ervoor dat je je slaap kunt optimaliseren.
Hoe zorg je voor een goed slaapritme?
- Zorg voor een koele, donkere slaapkamer
- Ga op vaste tijden slapen
- Vermijd technologie een uur voordat je gaat slapen om je hersenen tot rust te laten komen
- Vermijd alcohol en cafeïne
- Beweeg gedurende de dag
Deel artikel
MeditationMoments
De app voor meer rust in je hoofd, minder stress, inspiratie en veel ontspannende momenten. Met tientallen meditaties voor elk moment van de dag.
