Spiritualiteit

Wat is spiritualiteit?

Spiritualiteit kan ook wel omschreven worden als alles wat met de geest (ziel of spirit) te maken heeft.

Spirituele mensen geloven vaak dat er meer is in het leven dan wat we op zintuiglijk en fysiek niveau kunnen ervaren. Of dit nu het Universum is, een 'hogere macht' of een hoger bewustzijn in onszelf.

Maar eigenlijk gaat spiritualiteit vooral over een bepaalde manier van zijn, een manier van leven. Het verwijst naar het proces waarmee je jouw geest vrij kunt maken van angst, zorgen en storende gedachten, om zo meer innerlijke rust te ervaren in het dagelijkse leven. Hier kunnen (spirituele) oefeningen als meditatie, yoga, zelfreflectie en ademwerk bij helpen.

Er zijn verschillende redenen waarom mensen zich richten tot spiritualiteit:

• Om een doel en betekenis te vinden in hun leven
• Om beter om te gaan met stress, angst en depressie
• Om hoop en optimisme te krijgen
• Om een gevoel van gemeenschap of steun te ervaren

Spiritualiteit maakt je dus bewust van jezelf en de manier waarop je in het leven staat. De realiteit accepteren zoals het is en in harmonie proberen te leven (met anderen en met jezelf). Dit is dus eigenlijk heel down to earth.

Spiritualiteit is dus niet tastbaar of aantoonbaar. Hierdoor kan het voor sommigen wat 'zweverig' aanvoelen. Maar iets wat we niet kunnen zien, hoeft niet per definitie niet te bestaan. Zie het als liefde, we kunnen het niet zien maar het bestaat wel degelijk.

Spiritualiteit is niet buitengewoon

Spiritualiteit staat niet los van het dagelijks bestaan. Het verwijst niet naar een bepaalde staat van zijn die op een bepaald moment bereikt moet worden. Ieder moment is spiritueel op zichzelf – het is niets buitengewoons.

In ons eigen leven kan dit eruit zien als het bewust drinken van een kop koffie, het gras onder onze blote voeten voelen of met de hond door het bos wandelen. Spiritualiteit speelt zich niet af in een andere dimensie. Je kunt het vinden in ieder moment.

Hoe ziet een spiritueel moment eruit?

Misschien heb je weleens een spiritueel moment ervaren. Het was bijvoorbeeld een zomeravond waarop je niets hoefde te doen en nergens hoefde te zijn. Er waren geen bedreigingen of verlangens en je kon de wereld ineens vanuit een nieuwe, onbekende hoek bekijken.

In een spiritueel moment kun je ‘verder dan het ego’ kijken. Het ego betekent letterlijk ‘ik’, en verwijst naar het beeld dat we van onszelf hebben. Dit beeld komt voort uit de overtuigingen die we hebben en kan gaan over ons geslacht, nationaliteit, religie, maar ook uiterlijke kenmerken als lengte, gewicht en andere beschrijvende woorden.

Het is de taak van het ego om ons te beschermen tegen bedreigingen en onzekerheden. En dus kan het ego zorgen voor angst, zorgen en twijfel - om ons zo voor te bereiden op wat zou kunnen gebeuren. Dit is ontzettend vermoeiend en slurpt energie.

In een spiritueel moment is er geen strijd. Je bent bevrijd van het ego en kunt het leven nemen voor wat het is – zonder je deze op een andere manier voor te stellen. Het is niet nodig om te bekritiseren, plannen, wensen, organiseren en structureren. Op dit moment is alles goed zoals het is.

Spiritualiteit in het dagelijkse leven

Maar spirituele momenten kun je ook in je dagelijkse leven ervaren. Dit kan bijvoorbeeld door mindfulness en meditatie te beoefenen.

Mindfulness is een tool die je in het hier en nu brengt. Je focust je op het moment en bent je bewust van je gedachten, zonder deze te beoordelen. Het moment nemen zoals het is zonder het te willen veranderen is ook waar spiritualiteit om draait.

Bij meditatie train je je bewustzijn. Door je aandacht op iets te richten (bijvoorbeeld je ademhaling of een mantra), verminder je vervelende gedachten en krijg je meer rust in je hoofd. Dit zorgt voor een diepe staat van ontspanning.

Hoe weet je of je spiritueel bent?

Niet iedereen ervaart spiritualiteit op dezelfde manier. Sommige mensen ervaren spiritualiteit in ieder aspect van hun leven, terwijl anderen deze gevoelens hebben onder bepaalde omstandigheden of op bepaalde plekken. Er zijn bijvoorbeeld veel mensen die een sterker gevoel van verbondenheid voelen als ze in de natuur zijn.

Ieder mens is in essentie spiritueel. We hebben allemaal een 'geest' en zijn spirituele wezens. Spiritualiteit is echter wel iets wat je kunt ontwikkelen.

Spiritualiteit ontwikkelen en spirituele ontwaking

Sommige mensen ervaren een spirituele ‘ontwaking’ als ze aan hun spiritualiteit werken. Hier wordt ook wel een ‘hoger bewustzijn’ of ‘bewustzijn van de ziel’ mee bedoeld. Ze voelen zich verbonden, één met de wereld en vol liefde en innerlijke vrede na een ontwaking.

Een spirituele ontwaking kan spontaan plaatsvinden. Maar je hoort ook weleens dat dit na een levensveranderende gebeurtenis gebeurt. Alles wat ervoor zorgt dat je het leven opnieuw bekijkt vanuit een nieuwe spirituele hoek, kan zorgen voor een ontwaking.

Er hoeft dus geen levensveranderende situatie plaats te vinden. Toch ervaren de meeste mensen een soort trigger of trauma dat zorgt voor het spiritueel ontwaken. Dit kan van alles zijn, zoals een levensbedreigende ziekte, auto-ongeluk, scheiding, burn-out, verlies van een dierbare of kennismaking met een persoon die een spirituele deur voor je opent.

Aan deze 12 signalen kun je herkennen dat je spiritueel aan het ontwaken bent:

1. Je voelt je soms eenzaam

Een spirituele ontwaking is niet makkelijk. Het kan voelen alsof je hele leven aan het veranderen is. Niet iedereen begrijpt het pad dat je bewandelt, wat kan zorgen voor een gevoel van eenzaamheid.

2. Je evalueert je overtuigingen

Het lijkt alsof er een hele nieuwe waarheid op je afkomt. Dit zorgt ervoor dat je je huidige overtuigen opnieuw evalueert. Hierdoor kun je nieuwe overtuigingen aannemen en belangrijke keuzes maken (bijv. je baan opzeggen of een relatie beëindigen).

3. Je dromen zijn levendiger

Niet alleen je leven, maar je dromen worden ook levendiger. Het kan zijn dat er een betekenis achter je dromen zit die te maken heeft met je ontwaking.

4. Je relaties veranderen

Als je het spirituele pad bewandelt, is er een grote kans dat bepaalde relaties gaan stranden. Niet iedereen begrijpt spiritualiteit en mensen kunnen moeite hebben met de verandering die je doormaakt. Je kunt veranderen als persoon, waardoor sommige relaties niet meer bij je passen.

5. Je intuïtie wordt sterker

Spiritualiteit gaat over verder kijken dan het ego. Het is dus niet vreemd als je nieuwe intuïtieve vaardigheden ontwikkelt als je aan het ontwaken bent. Je intuïtie was er al, maar lag begraven onder het ego.

6. Je voelt manipulatie en onechtheid beter

Omdat je een sterke intuïtie hebt, is het haast onmogelijk om jezelf met mensen te omringen die manipulatief of niet-authentiek gedrag vertonen. Je voelt het snel als iemand je bedriegt.

7. Je kunt anderen beter accepteren

Je realiseert je dat iedereen zijn eigen pad bewandelt. Dit zorgt ervoor dat je anderen minder snel beoordeelt. Hiermee verdwijnt ook de drang om anderen te overtuigen van jouw meningen.

8. Je voelt je meer verbonden met de natuur

Als je spiritueel aan het ontwaken bent, voel je steeds meer de verbondenheid met de natuur. Met alles wat er is: de planten, de dieren en de bomen. Je voelt je bijvoorbeeld sterker aangetrokken tot bomen of voelt de energie van de maan beter.

9. Je zintuigen zijn geprikkeld

Spiritueel ontwaken zorgt ervoor dat je steeds bewuster gaat leven. Je leeft meer in het nu, waardoor je zintuigen meer geprikkeld worden. Dit kan fysiek, emotioneel, maar ook energetisch zijn.

10. Je gewoonten en routines veranderen

Een verandering in je spirituele leven, zorgt ook voor een verandering in je dagelijkse leven. Misschien begin je met mediteren, sta je vroeger op of start je een volle maan ritueel.

Lees ook: Wanneer is het volle maan?

11. Je voelt meer empathie

Omdat je voelt dat alles en iedereen verbonden is met elkaar, kun je meer empathie opbrengen voor anderen. Je weet dat lijden bij het leven hoort, wat kan zorgen voor een sterkere drang om anderen te helpen.

12. Je voelt je nieuwsgierig

Spiritueel ontwaken brengt een nieuwe vorm van nieuwsgierigheid met zich mee. Het is bijna alsof je weer opnieuw kind bent. Je kunt weer opnieuw met verwondering en nieuwsgierigheid naar de wereld kijken, zelfs in emotionele en moeilijke tijden.

Manieren om je spiritualiteit te ontwikkelen

Er zijn verschillende manieren om je spiritualiteit te ontwikkelen. Als je een hint van een ontwaking hebt gehad, kunnen deze oefeningen je verder helpen:

1. Mindfulness

Mindfulness is een manier om je bewustzijn te vergroten door je op één ding te focussen. Er zijn veel verschillende je mindfulness oefeningen die je kunt doen. Probeer eens een mindfulness wandeling door de natuur:

Stap 1

Loop op een natuurlijk tempo en houd je armen waar jij het prettig vindt.

Stap 2

Voel bij elke stap hoe je je voeten optilt en weer neerzet. Neem de bewegingen in je benen en de rest van je lichaam waar.

Stap 3

Als iets anders je aandacht trekt, richt je je aandacht weer op het wandelen. Er is een grote kans dat je gedachten afdwalen. Dit is heel normaal, dus wees niet te streng voor jezelf. Focus je gewoon weer opnieuw op het wandelen.

Neem een korte pauze om je op je zintuigen te focussen: wat hoor je, zie je, ruik je en voel je?

Misschien loop je door het bos en denk je bij jezelf: ‘wat een lelijke boom.’ Maar door dit te denken, hang je een betekenis aan de boom. Probeer in plaats daarvan de boom te zien zoals hij is. De boom is niet groot, niet klein, niet speciaal, niet mooi en niet lelijk. Het is gewoon een boom. Als je stopt met het hechten van een betekenis aan dingen en ze begint te zien zoals ze zijn, dan zul je zien dat alles al buitengewoon is.

2. Nietsdoen

Het moderne leven leert ons om meer te doen in minder tijd. Om altijd bezig te zijn. Maar wat als je bewuster kunt worden door langzamer te leven? En je op een punt komt waarbij je je levendiger voelt door niets te doen?

Er zijn altijd manieren waarop we onszelf kunnen afleiden. Of dat nu het scrollen door onze telefoon is, overwerken, of het omgaan met mensen waarin we eigenlijk geen interesse hebben. Dit zijn allemaal afleidingen die ervoor zorgen dat we niet bewust zijn. Daarom is niets doen essentieel als je bewuster door het dagelijkse leven wilt gaan.

Plan de eerstvolgende keer dat je een avond vrij hebt eens niets in. In plaats van door je telefoon te scrollen, een serie aan te zetten of af te spreken met een vriend(in), doe je niks. Staar, neem waar en laat je gedachten afdwalen. Door niks te doen komen je hersenen in een bewustere staat en zullen ideeën en inzichten vanzelf op je pad komen.

Waarom is nietsdoen zo moeilijk?

Niks doen kan moeilijk zijn in het begin. En er bestaat een kans dat je automatisch naar je telefoon grijpt. Of dat er vervelende gedachten en gevoelens naar boven komen.

Misschien komt er een gevoel van eenzaamheid naar boven. En omdat je tegen jezelf hebt gezegd dat eenzaamheid slecht is (dat vindt je ego), begin je je ineens slecht te voelen. Voel je je eenzaam? Drink, slaap of rationaliseer het niet weg. Pas op het moment dat je een negatieve betekenis aan het woord eenzaamheid hecht, wordt het slecht. Als je stopt met het beoordelen van het gevoel, kun je het accepteren en er beter mee omgaan.

3. Meditatie

Een andere manier om je spiritueel te ontwikkelen is door te mediteren. Door in stilte te zitten, kun je beter luisteren naar je innerlijke stem. Het kan zijn dat je gedachten afdwalen tijdens het mediteren. Neem dit dan gewoon waar, je hoeft er niets mee te doen. Hierdoor word je je op een natuurlijke manier bewust van je (storende) gedachten.

Je kunt dit nieuwe gevoel van bewustzijn meenemen gedurende de dag. Hoe vaker je mediteert, hoe bewuster je wordt van je gedachten en emoties. Na een tijdje kan dit zelfs als een tweede natuur aanvoelen. Je gedachten en emoties overheersen je niet meer. Je kunt ze observeren – zonder erdoor geabsorbeerd te worden.

Het maakt niet uit welke soort meditatie je doet. Sommige mensen mediteren graag in volledige stilte, terwijl anderen het fijner vinden om begeleid te worden door een stem.

Spirituele meditatie

In zekere zin zijn alle vormen van meditatie spiritueel, maar er bestaan ook specifieke spirituele meditaties die je helpen om nog meer in verbinding te komen met de Bron, het Universum, God, de Oneindige Intelligentie of hoe je de ‘hogere macht’ ook wilt noemen. Een aantal voorbeelden hiervan zijn:

• Japa mala en mantra meditatie
• Loving-kindness en metta meditatie
• Zazen meditatie
• Marananussati bhavana of de reflectie van de dood
• Kundalini meditatie
• Volle maan meditatie

Wat zijn de voordelen van spirituele meditatie?

Hoewel spiritualiteit niet meetbaar is, zijn er wel bepaalde effecten aangetoond.

• Een gevoel van balans
• Innerlijke rust en vrede
• Minder reageren op je omgeving
• Een authentiek gevoel van wie je bent
• Minder ongezonde stress
• Een sterk gevoel van erbij horen
• Meer zelfverzekerdheid, zelfvertrouwen en acceptatie
• Een duidelijk levensdoel voor ogen hebben

Wat is het nut van spiritualiteit?

Spiritualiteit draait om het openstaan voor het leven – dat wat er nu gebeurt. Volgens de grote spirituele leiders is dit de sleutel tot een gezond en gelukkig leven.

Spiritueel leraar Eckhart Tolle gelooft in het leven in het nu. Het gevolg? Meer geluk op dit moment. Volgens Tolle hebben we geen controle over de toekomst en brengt het verleden ons alleen maar spijt. Alleen als we in het nu leven, kunnen we aan psychologische pijn ontsnappen.

Het beoefenen van spiritualiteit brengt ons op een plaats van acceptatie. Het leert ons om het leven niet te verwerpen, maar het te nemen zoals het is. Spiritualiteit stelt ons in staat om niet overladen te worden met gedachten over hoe dingen anders zouden kunnen zijn. Uiteindelijk zorgt dit voor meer innerlijke rust en vrede.

Een spiritueel leven betekent niet dat er nooit pijn op je pad komt. Voor sommigen zal dit meer pijn zijn dan voor anderen. Dit kan emoties als boosheid, angst, verdriet of walging naar boven brengen. Spiritualiteit leert ons om ons niet te verzetten tegen deze emoties. Het leert ons om moeilijke emoties te erkennen en ze te accepteren voor wat ze zijn, zodat we beter met ze om kunnen gaan.

Spiritualiteit is een individuele ervaring. En hoewel er geen duidelijke definitie van spiritualiteit is, heeft het de kracht om levens te veranderen. Natuurlijk kunnen we niet altijd leven zonder zorgen. De rekeningen moeten betaald worden en de kinderen opgehaald van school. Maar ook op deze momenten kan spiritualiteit een gevoel van vrede en acceptatie bieden, te midden van alles wat er gebeurt.