Wat is échte zelfzorg? Deze psycholoog legt uit

Wat is echte zelfzorg?

Echte zelfzorg draait om zelfkennis.

We houden ons vaak vast aan kleine ontspanningsmomenten, zoals een avond in bad of een yogales. Dit zijn fijne momenten om op te laden, maar als we zelfzorg daartoe reduceren, doen we onszelf tekort.

Hoewel deze momenten zeker waardevol zijn, vormen ze slechts het topje van de ijsberg. Echte zelfzorg gaat dieper. Het gaat over het doorbreken van vastgeroeste patronen, het begrijpen van je eigen hechting en het herkennen van je innerlijke kind. Heel veel mensen hebben onbewuste patronen die ze herhalen en waarvan ze het bestaan niet weten.

Misschien ben je van baan veranderd, maar loop je opnieuw tegen dezelfde problemen aan. Of je hebt een nieuwe relatie, maar belandt weer in dezelfde ongezonde dynamiek. In zulke situaties is een warm bad geen oplossing. Echte zelfzorg betekent dat je verder kijkt dan oppervlakkige ontspanning en durft te onderzoeken waar deze patronen vandaan komen, zodat je daadwerkelijk verandering kunt creëren.

Wat is een misverstand over zelfzorg?

Een veelvoorkomend misverstand is dat zelfzorg egoïstisch zou zijn. Omdat het woord 'zelf' erin zit, denken mensen soms dat het betekent dat je alleen nog maar aan jezelf denkt. Maar het tegenovergestelde is waar.

We laten ons vaak leiden door ‘blauwe plekken’ – emotionele pijnpunten uit het verleden die ons gedrag in het heden bepalen. Wanneer iemand ons triggert, reageren we vaak impulsief en defensief. Dit kan ten koste gaan van anderen. Door echte zelfzorg te beoefenen, leren we onze emoties juist te reguleren en bewuster te reageren. Hierdoor zorgen we niet alleen beter voor onszelf, maar ook voor de mensen om ons heen.

Hoe herken je dat je te weinig aan zelfzorg doet?

Ons lichaam liegt nooit. Fysieke signalen zoals aanhoudende nekpijn, rugklachten, maagproblemen of een constante druk op de borst kunnen een teken zijn dat je niet goed voor jezelf zorgt. Vaak zijn we het zo gewend om deze signalen te negeren, dat we ze als normaal beschouwen. Maar echte zelfzorg begint bij luisteren naar je lichaam en de signalen serieus nemen.

Hoe begin je met echte zelfzorg?

Zelfzorg is een proces dat je in kleine stappen opbouwt. Een eenvoudige manier om hiermee te beginnen is telkens wanneer je je handen wast. Stel jezelf op dat moment drie vragen:

• Hoe voel ik me fysiek?
• Welke emoties ervaar ik nu?
• Wat heb ik op dit moment nodig?

Door regelmatig bewust stil te staan bij je eigen behoeften, blijf je beter in contact met jezelf en kun je sneller ingrijpen wanneer iets niet goed voelt.

Welke rol spelen meditatie en bewustzijn hierbij?

Meditatie speelt een belangrijke rol in echte zelfzorg. Het helpt je om bewust stil te staan bij je gedachten en gevoelens, zonder oordeel. Dit bewustzijn is essentieel om patronen te herkennen en los te laten. Zelfzorg is een proces en meditatie kan een waardevol hulpmiddel zijn om stap voor stap dichter bij jezelf te komen.

Zelfzorg is geen eindbestemming, maar een voortdurend proces van zelfbewustzijn en groei. Door regelmatig in te checken bij jezelf, grenzen te stellen en kleine beloftes aan jezelf na te komen, bouw je een stevige basis voor een leven waarin je écht goed voor jezelf zorgt.

Hoe ga je om met schuldgevoel als je tijd voor jezelf neemt?

Een belangrijk onderdeel van zelfzorg is het stellen van grenzen. Veel mensen worstelen hiermee omdat ze bang zijn anderen teleur te stellen of egoïstisch over te komen. Maar grenzen stellen is juist een manier om gezond met anderen om te gaan.

Om dit gemakkelijker te maken, is het belangrijk om te onderzoeken welke diepere waarden achter jouw grenzen liggen. Hoe beter je begrijpt waarom een grens belangrijk voor je is, hoe gemakkelijker het wordt om deze te communiceren en te handhaven zonder schuldgevoel.

Hoe integreer je zelfzorg in een druk leven?

Voor veel mensen lijkt zelfzorg een luxe die ze zich niet kunnen permitteren in een hectisch bestaan met werk, gezin en andere verplichtingen. Maar zelfzorg hoeft niet veel tijd te kosten. Het gaat erom kleine gewoontente integreren die je helpen om beter voor jezelf te zorgen.

Een eenvoudige maar effectieve oefening is het maken van kleine beloftes aan jezelf. Dit kan iets heel kleins zijn, zoals vijf minuten buiten wandelen of een moment van bewuste ademhaling. Door haalbare doelen te stellen en deze consequent na te komen, bouw je vertrouwen in jezelf op en maak je zelfzorg een natuurlijk onderdeel van je leven.

Veel mensen nemen zich voor om drastische veranderingen door te voeren, zoals dagelijks drie uur mediteren of een hele nieuwe routine aanleren. Dit is vaak niet haalbaar en leidt alleen maar tot teleurstelling. Begin klein. Maak een belofte aan jezelf waarvan je zeker weet dat je die kunt nakomen. Dit zorgt ervoor dat je betrouwbaarder wordt voor jezelf.

Beeldmateriaal: Studio Rammeloo