Burn-out herkennen: fysieke en emotionele symptomen

Burn-out herkennen: fysieke en emotionele symptomen

1 november 2021
Bewerkt op 23 augustus 2023
hoe herken je een burn-out

Heb jij het idee dat je tegen een burn-out aan zit? Aan deze burn-out symptomen herken je een burn-out en kun jij bepalen of je in de gevarenzone zit.

Hoe herken je een burn-out?

Een burn-out krijg je niet van de ene op de andere dag. Het is een opeenstapeling van klachten en het resultaat van een langere periode vol stress.

Heb jij bepaalde klachten (vermoeidheid, hyperventilatie, huilbuien..) en denk je dat ze vanzelf wel weer over gaan? Dan moet je opletten.

Het kan inderdaad zijn dat je gewoon moe bent of slecht slaapt en dat de klachten weer verdwijnen als je het wat rustiger hebt. Maar het kan ook betekenen dat je de richting van overspannenheid of een burn-out op gaat.

Het hoeft dus niet te betekenen dat je een burn-out hebt of krijgt als je een of meerdere van deze symptomen herkent. Het is wel een teken dat je wat beter voor jezelf moet zorgen, want ze kunnen aantonen dat je in een van de fasen zit die voorafgaan aan een burn-out.

Raadpleeg een (bedrijfs)arts of psycholoog als je medisch advies wilt over jouw situatie en gezondheid. Neem je klachten altijd serieus!

Extreme vermoeidheid

Een burn-out kenmerkt zich door zowel fysieke als mentale symptomen. De basis hiervan is extreme vermoeidheid. Deze vermoeidheid heeft grote invloed op je lichaam en geest en veroorzaakt veel andere klachten.

En het is niet de vermoeidheid die je voelt na een weekend lang feesten. Het is een gevoel van volledige uitputting als gevolg van een langdurige periode vol stress.

Dit zorgt ervoor dat je totaal uitgeput bent en geen puf meer hebt om iets te doen. Een kopje thee zetten of je tanden poetsen kost eigenlijk al te veel moeite, laat staan naar je werk gaan of voor je kinderen zorgen.

Fysieke burn-out symptomen

De klachten die je voelt beheersen je leven en zijn niet meer te negeren. Ze zorgen ervoor dat je – lichamelijk en geestelijk – niet meer goed kunt functioneren. Het extreme gevoel van uitputting heeft veel invloed op je lichaam.

Denk maar aan hoe je je voelt als je een nacht niet goed geslapen hebt of na een avond stappen met een kater in je bed ligt. Alle energie is uit je lichaam weg en je kunt je nergens meer toe zetten. Je voelt je moe, lusteloos en krijgt last van hoofdpijn, wazigheid, hartkloppingen en slapeloosheid.

Tijdens een burn-out zijn deze klachten zo hevig dat ze je dagelijkse bezigheden bemoeilijken en je niet meer de dingen kunt doen zoals je ze altijd deed.

Voorbeelden van fysieke burn-out symptomen

  • Onrustig slapen. Veel mensen met een burn-out slapen slecht. Ze kunnen moeilijk in slaap vallen, slapen niet diep genoeg of slapen niet lang door. Dit is extra vervelend omdat slaap tijdens een burn-out essentieel is om goed te kunnen herstellen. Je lichaam moet optimaal kunnen uitrusten.
  • Maag- en darmklachten. Stress kan veel invloed hebben op je organen. Als je gespannen bent voor een belangrijke afspraak of presentatie krijg je vaak buikpijn of een knoop in je maag. Langdurige stress kan vervelende maag- en darmklachten veroorzaken, zoals krampen, een opgejaagd gevoel in je buik of rommelige darmen.
  • Hoofdpijn of migraine. Spanningshoofdpijn komt vaak voor bij stress. Vooral als je slecht slaapt en je extreem vermoeid bent, kunnen je hersenen niet goed tot rust komen. Prikkels hebben op deze manier meer invloed op je en je hebt sneller last van hoofdpijn. In het extreme geval kun je zelfs last krijgen van migraine.
  • Spierpijn. Je volledige lichaam reageert op stress. Extreme spanning kan ook je spieren overbelasten, waardoor je spierpijn kunt krijgen in je nek, schouders en rug – vooral als je langere tijd gespannen bent.
  • Snelle ademhaling of hyperventileren. Als mensen stress ervaren gaan ze vaak verkeerd ademen. Je ademhaling gaat in een hogere versnelling en wordt oppervlakkiger. Hierdoor kun je je duizelig voelen, een opgejaagd gevoel ervaren of hartkloppingen krijgen.

"Worrying does not take away tomorrow's troubles. It takes away today's peace."

Mentale burn-out symptomen

Maar ook mentaal heeft deze extreme vermoeidheid veel invloed. Als je zo extreem moe bent kun je niet meer helder denken. Concentreren wordt lastig, je wilt je vaker terugtrekken, je hebt minder behoefte aan sociaal contact en je voelt je down of geïrriteerd. Je bent emotioneel en mentaal uitgeput.

En ook deze klachten ontstaat niet direct. Het is een gevolg van niet goed genoeg naar je lichaam luisteren. Als je een korte periode te veel op je bordje krijgt kun je dat nog handelen. Maar neem je nooit de tijd om je tussendoor op te laden – dus laad je je batterij nooit op? Dan kun je het op een gegeven moment niet meer aan.

Voorbeelden van mentale burn-out symptomen

  • Concentratieproblemen. Je herkent het wel. Als je een nacht slecht geslapen hebt heb je daar de volgende dag veel last van. Je bent moe en kunt je moeilijk concentreren. Hierdoor verlies je steeds meer de controle en grip op je werkzaamheden.
  • Storm in je hoofd. Stress zorgt ervoor dat je je steeds onrustiger gaat voelen. Je blijft nadenken over van alles en nog wat en kunt je gedachten maar moeilijk op pauze zetten. Je gaat overdenken en piekeren.
  • Opgejaagd gevoel. Je voelt je alsof je in een snelle trein zit die maar door blijft denderen. Je staat continu ‘aan’ en op scherp. Hierdoor voel je je opgejaagd, paniekerig en gestrest.
  • Paniekaanvallen of hyperventileren. Continu een stressreactie ervaren kan ervoor zorgen dat je sneller in paniek raakt of de situatie steeds somberder inziet. Ook de gevolgen van extreme vermoeidheid door stress (denk maar aan hartkloppingen of hyperventilatie) kunnen paniek veroorzaken.
  • Moeilijk kunnen ontspannen. Als je continu op hoogspanning staat kun je je maar moeilijk ontspannen, terwijl dat juist is wat je het hardst nodig hebt. Mensen met een burn-out vinden het dan ook een grote uitdaging om te ontspannen en weten soms niet eens meer hóe ze dat moeten doen.
  • Somber en prikkelbaar. Je hebt nergens zin in en voelt je rusteloos, je kunt niet meer écht genieten en denkt steeds negatiever. Dit kan zich bijvoorbeeld uiten in onverwachte huilbuien. Ook kun je sneller prikkelbaar reageren naar je collega’s, partner of kinderen.

Hoe voorkom je een burn-out?

Ervaar je beginnende burn-out symptomen? Dan is het belangrijk dat je op tijd pauze neemt. 

Er zijn verschillende dingen die je kunt doen om een burn-out te voorkomen. Een van de dingen die een positief effect kan hebben op een burn-out is meditatie.

1. Mediteren verlaagt stress

Een burn-out is ‘een toestand van geestelijke uitputting ten gevolge van langdurige stress’. Een van de manieren om te werken aan je burn-out herstel is door stress te verminderen en uiteindelijk volledig te verwijderen uit je lichaam en leven.

En laat mediteren daar nou net een perfecte manier voor zijn! Meditatie kan je namelijk helpen om goed te ontspannen als je (onbewust) veel spanning in je lichaam én hoofd hebt opgebouwd.

Door regelmatig – het liefst elke dag – een kort moment te nemen om in stilte te zitten en rust in je hoofd te creëren, wórd je ook steeds rustiger, kalmer en meer in balans. Tijdens meditatie druk je de pauzeknop in. Al die gedachten, stemmetjes en prikkels breng je een paar minuten tot bedaren.

2. Mediteren brengt je lichaam tot rust

Niet alleen mentaal geeft mediteren rust, ook lichamelijk zorgt het voor ontspanning. Bij mediteren speelt je ademhaling een belangrijke rol. Je ademhaling wordt rustiger en dieper. Hierdoor verlaagt je hartslag, ontspannen je spieren en breng je jezelf in een diepe rusttoestand.

Door te focussen op je ademhaling, breng je je aandacht naar het ‘hier en nu’ en word je geest stil en ontspannen. Je hebt je ademhaling altijd bij je, dus je kunt deze meditatie altijd en overal toepassen.

3. Mediteren maakt je positiever

Veel mensen die de Meditation Moments app gebruiken geven aan dat ze er positiever en gelukkiger van worden. Vooral dankbaarheidsmeditaties kunnen je een fijn geluksgevoel geven.

Dankbaarheid is erg krachtig. Als je dankbaar bent voor wie je bent, wat je hebt of wat je doet, verhoog je jouw energiefrequentie. Je zendt automatisch positiviteit uit waardoor je zelf ook positiever in het leven gaat staan.

Probeer Meditation Moments Premium 7 dagen gratis
Probeer gratis

Kun je extra gevoelig zijn voor een burn-out?

Je kunt gevoeliger dan gemiddeld zijn voor een burn-out. Dit betekent niet dat er iets mis is met je. Sommige mensen zijn van nature gevoelig of stellen hoge eisen aan zichzelf. Dit zijn geen slechte eigenschappen, maar ze kunnen soms wel in je nadeel werken. Je kunt gevoelig zijn voor een burn-out als je:

  • Hoge eisen stelt aan jezelf
  • Het moeilijk vindt om grenzen te stellen
  • Van nature gevoelig bent
  • Erg betrokken bent bij iets (werk, kinderen, familie, etc.)
  • Negatief bent over je eigen prestaties
  • Snel gestrest of nerveus bent
  • Moeilijk om hulp vraagt

Het is belangrijk om eigenschappen zoals hierboven van jezelf te accepteren. Gevoelig zijn (voor stress) brengt ook kwaliteiten met zich mee. Misschien ben jij wel heel inlevend of sta je bekend als iemand die nooit voor half werk gaat. Zie dit als mooie eigenschappen waar je zuinig op moet zijn. Waar dat nodig is doe je dus een stapje terug om jezelf te beschermen.

Deel artikel

MeditationMoments
De app voor meer rust in je hoofd, minder stress, inspiratie en veel ontspannende momenten. Met tientallen meditaties voor elk moment van de dag.


Probeer Meditation Moments Premium 7 dagen gratis