Een burn-out is een conditie waarbij je mentaal en fysiek vermoeid bent, wat het onmogelijk maakt om plezier uit je werk, familie en vrienden te halen. Een burn-out ontstaat vaak op de werkvloer, als je voortdurend te maken hebt met stressvolle situaties.
Het is niet altijd makkelijk om een burn-out te herkennen. Want wat zijn burn-out symptomen en hoe voorkom je een burn-out?
Wat is een burn-out?
De term burn-out is in 1970 uitgevonden door psycholoog Herbert Freudenberger en wordt omschreven als een ernstige stresstoestand die leidt tot ernstige fysieke, mentale en emotionele uitputting.
Een burn-out is erger dan een gewone vermoeidheid en maakt het onmogelijk voor een persoon om met stressvolle situaties om te gaan en om de dagelijkse taken te doen.
Mensen met een burn-out hebben vaak een pessimistische kijk op het leven en voelen zich hopeloos. Ze kunnen het niet opbrengen om in de ochtend uit bed te komen en naar hun werk te gaan.
Volgens het TNO ervaren in Nederland jaarlijks 17% van de mensen burn-out symptomen en klachten, wat er nu (in 2022) 1,3 miljoen zijn. Mensen die in de ICT-sector en in het onderwijs werken hebben het vaakst last van burn-out klachten. Maar toch kun je in iedere sector een burn-out oplopen – burn-out discrimineert niet.
Burn-out gaat niet vanzelf over en wanneer er geen behandeling is, kunnen er serieuze fysieke en geestelijke problemen als depressie, hart- en vaatziekten en diabetes optreden.
Burn-out symptomen
Maak je je zorgen dat je een burn-out hebt? We hebben een lijstje met burn-out symptomen gemaakt zodat je deze als gids kunt gebruiken:
- Vermoeidheid
Je emotioneel en fysiek uitgeput voelen. Onder fysieke symptomen kunnen hoofdpijn, buikpijn en een verandering in eet- en slaapgedrag vallen. - Isolatie
Mensen met een burn-out hebben vaak de neiging om zichzelf af te sluiten om zo aan prikkels van de buitenwereld te ontsnappen. Ze socializen minder op het werk en spreken niet meer met vrienden en familie af. - Fantaseren over het ontsnappen
Ontevreden met de stress die hun huidige baan brengt, fantaseren mensen met een burn-out over het ontsnappen naar een ver oord of het boeken van een solo-vakantie. In erge gevallen kan er alcohol en drugs gebruikt worden als verdoving om de emotionele pijn niet te voelen. - Prikkelbaarheid
Burn-out kan mensen prikkelbaarder maken, waardoor ze niet meer relaxed zijn rondom hun collega’s, vrienden en familie. De dagelijkse dingen als het aankleden en douchen voor werk of het naar school brengen van de kinderen kunnen als een onoverkomelijke taak voelen. - Vaak ziek zijn
Net als het ervaren van stress voor een lange periode, verslechtert burn-out het immuunsysteem. Hierdoor hebben mensen met een burn-out sneller de kans om een verkoudheid of griepvirus op te lopen. - Burn-out herkennen
Een burn-out krijg je niet van de één op de andere dag, maar ontstaat geleidelijk naarmate de situaties op het werk stressvoller worden. En hoewel een burn-out niet altijd dezelfde oorzaak heeft, zijn de stadia die iemand met een burn-out doorloopt vaak hetzelfde.
De 12 stadia van een burn-out
De psychologen Herbert Freudenberg en Gail North hebben de 12 stadia van een burn-out vastgesteld.
1. Veel ambitie
Vaak hebben mensen die met een nieuwe baan starten veel ambitie of een enorme drive. Te veel ambitie kan uiteindelijk tot een burn-out leiden.
2. Jezelf een zetje geven om harder te werken
Als je veel ambitie hebt, ga je automatisch harder werken.
3. Je eigen behoeften negeren
Slaap, gezond eten en bewegen beginnen onder je ambitie te lijden.
4. Anderen de schuld geven
In plaats van erkennen dat je te hard of te veel werkt, geef je je baas, je werkomstandigheden of je collega’s de schuld van jouw problemen.
5. Geen tijd voor activiteiten buiten werk
Activiteiten in je vrije tijd, vrienden en familie zijn niet meer belangrijk. Je waarden zijn veranderd en werk is je enige focus.
6. Ontkenning
Je kunt je niet meer inleven in de mensen om je heen. En in plaats van verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen acties, zie je anderen als lui of incompetent.
7. Terugtrekken
Je begint je terug te trekken van je familie en vrienden. Uitnodigingen voor etentjes met vrienden, feestjes en de bioscoop voelen als een last in plaats van iets waar je plezier uit haalt.
8. Verandering in gedrag
Mensen met een burn-out kunnen meer agressief gedrag vertonen en op een kwade manier tegen hun partner of naasten praten.
9. Depersonalisatie
Je begint je een buitenstaander in je eigen leven te voelen en hebt het idee dat je geen controle meer hebt over de situatie.
10. Leeg voelen en angst
Je voelt je leeg en angstig. Mensen met een burn-out kunnen dit gevoel wegdrukken door te zoeken naar activiteiten die sensatie brengen, zoals gokken of overeten.
11. Depressie
Het leven verliest zijn waarde en je begint je hopeloos te voelen.
12. Mentaal of fysiek instorten
Dit kan invloed hebben op de manier waarop je met bepaalde dingen omgaat. Mentale of geestelijke zorg kan nodig zijn.
Hoe voorkom je een burn-out?
Stress op de werkvloer kun je niet vermijden, maar een burn-out is te voorkomen. En hoewel het normaal is om soms stress te ervaren tijdens je werk, kan een lange periode van stress zorgen dat je uiteindelijk in een burn-out belandt. Door de volgende dingen in je dagelijkse leven toe te passen, verminder je stress en daarmee de kans op een burn-out.
Bewegen
Sporten of bewegen is niet alleen goed voor je lichaam, maar ook voor je geest. Je hoeft geen uren in de sportschool te staan. Een wandeling maken of dansen in de woonkamer geven dezelfde emotionele boost.
Bonustip: doe een wandelmeditatie tijdens je lunchpauze om je stemming een boost te geven en je stresslevels te verlagen. Een onderzoek heeft zelfs aangetoond dat wandelend mediteren symptomen van depressie kan verminderen. In de Meditation Moments App vind je wandelmeditaties van verschillende lengtes, samen met muziektracks met natuurgeluiden.
Gezond eten
Een gezond voedingspatroon kan de kans op een burn-out verminderen. Een dieet dat rijk is aan Omega 3-vetzuren, werkt als een natuurlijk middel tegen depressie. Je vindt omega 3-vetzuren in vette vis als zalm, haring en makreel en in noten als walnoten, pinda’s, amandelen en hazelnoten.
Voor iedereen ziet een gezond voedingspatroon er anders uit. Eet vooral waar jij je prettig bij voelt en zorg dat je voldoende goede voedingsstoffen, vitaminen en mineralen binnenkrijgt. Uiteindelijk ken je je eigen lichaam het beste en zal je vanzelf merken van welke voeding je de meeste energie krijgt.
Goede nachtrust
Om een burn-out te voorkomen moet je batterij goed opgeladen zijn. Een goede nachtrust is dus essentieel. Het kan helpen om je aan een bepaalde routine te houden voor je gaat slapen. Vermijd cafeïne minimaal 6 uur voor je gaat slapen, ga iedere avond rond dezelfde tijd naar bed en verban schermen uit de slaapkamer.
Als je moeite hebt om in slaap te vallen, omdat je gedachten maar blijven racen of je te veel spanning in je lichaam hebt, dan kan een slaapmeditatie helpen. Meditation Moments heeft verschillende geleide slaapmeditaties die je toe kunt passen in je eigen avondroutine.
Vraag om hulp
Om hulp vragen is belangrijk als je burn-out symptomen ervaart. Het kan helpend zijn om naar personeelszaken te stappen, maar als dat een deur te ver is kun je het ook dichter bij huis zoeken. Bespreek je problemen met je partner, een familielid of goede vriend. En ondanks dat iemand anders je problemen niet kan verhelpen, kan een luisterend oor ook al verlichting bieden.
Een andere optie is om een mentor of coach in te schakelen. Met behulp van een professional is het gemakkelijker om burn-out symptomen in een vroeg stadia aan te pakken, of nog beter, te voorkomen.
Heb je een burn-out? Eerder schreven we hoe je een burn-out het beste kunt behandelen.
Deel artikel