Burn-out behandeling: mediteren voor een sneller herstel

Hoe ontstaat een burn-out?

Hoewel zo’n 1 op de 7 Nederlanders kampt met burn-outklachten, krijg je een burn-out niet zomaar. Het is een gevolg van extreme en langdurige stress.

En in de basis is stress niet slecht. Het is een natuurlijke reactie van ons lichaam om met extreme situaties om te kunnen gaan. Denk maar aan onze verre voorouders. Als zij op jacht gingen en achter een hongerige sabeltandtijger aan zaten, werd er behoorlijk wat van het stresshormoon cortisol in hun lichaam gepompt. Hierdoor ging de hartslag omhoog, steeg de bloeddruk en werden ze extreem alert. Door alle adrenaline konden ze razendsnel reageren als ze ineens oog in oog stonden met die tijger.

Ook nu gebruiken we dat stresshormoon nog. Denk maar aan momenten waarop je optimaal moet presteren, zoals tijdens een examen, presentatie voor een groot publiek of tijdens crisissituaties.

Heel handig dus, dat stresshormoon. Maar in veel gevallen hebben wij mensen wél cortisol in ons lichaam, maar bevinden we ons niet in een situatie waarin we deze moeten benutten. Met andere woorden: we ervaren stress zonder dat we het nodig hebben.

Ervaar je langdurig stress op deze manier? En heb je nooit of heel weinig momenten tussendoor om je weer op te laden? Kan kan de stress zich in je lichaam gaan opstapelen, wat uiteindelijk kan leiden tot overspannenheid of een burn-out.

Symptomen bij een burn-out

Maar hoe herken je een burn-out?

Het eerste symptoom waaraan je een burn-out meestal kunt herkennen is vermoeidheid – extreme vermoeidheid. Je voelt je opgebrand, uitgeblust… De simpele, alledaagse taken kosten al te veel moeite, zoals naar het werk gaan, boodschappen doen of de kinderen naar school brengen.

Deze extreme vermoeidheid kan vervolgens weer andere fysieke en mentale klachten veroorzaken. Zo is het zeer waarschijnlijk dat je slecht slaapt, weinig focus hebt, last hebt van hoofdpijn, spierpijn, hyperventilatie en een opgejaagd gevoel.

Enkele symptomen van een burn-out:

• Onrustig slapen
• Hoofdpijn
• Spierpijn
• Migraine
• Hyperventilatie
• Slechte weerstand
• Maagklachten
• Darmklachten
• Concentratieproblemen
• Onrust in je hoofd
• Paniekaanvallen
• Snelle ademhaling
• Opgejaagd gevoel
• Somberheid
• Prikkelbaarheid

Natuurlijk is het niet zo dat als jij direct een burn-out krijgt als je een weekje moe bent of je moeilijk kunt concentreren op je werk. Het is op zo’n moment wel belangrijk dat je jezelf goed in de gaten blijft houden. Dit zijn toch signalen waaraan je kunt herkennen dat je het wat rustiger aan moet doen of iets moet veranderen aan je huidige situatie. Misschien moet je wat meer rust nemen of goed nadenken of je de taken die je uitvoert op je werk nog wel zo leuk vindt.

Burn-out behandeling bij een specialist

Heb jij het idee dat je een burn-out of bijna-burn-out hebt? Dan is het belangrijk dat je met een professional gaat praten, zoals jouw bedrijfsarts of huisarts. Hij of zij kan vaststellen of je daadwerkelijk last hebt van een burn-out én hij of zij kan je begeleiden bij een burn-out behandeling of je doorverwijzen naar een praktijkondersteuner of psycholoog.

Samen kunnen jullie op zoek gaan naar passende oplossingen en werken aan een burn-out behandeling. Een burn-out is namelijk niet voor iedereen hetzelfde en niet iedereen heeft dus baat bij dezelfde aanpak. Bij de een zijn de oorzaken anders dan bij de ander en bij de een duurt het herstel dan ook langer dan bij de ander. Wel is het zeker mogelijk om goed te herstellen van een burn-out.

Er zijn geen medicijnen die helpen om sneller te herstellen van een burn-out. In de meeste gevallen is de beste remedie: rust. Veel slapen, goede structuur aanbrengen in je dag, te veel prikkels vermijden, gezond eten en vooral heel veel rust nemen.

Verder is het belangrijk dat je werkt aan de oorzaak van de burn-out, omdat je anders – als je uiteindelijk volledig bent hersteld en het ‘normale leven’ weer oppakt – gemakkelijk kunt terugvallen in oude patronen.

Stel jezelf goede vragen. Wat heeft ertoe geleid dat je zoveel stress hebt ervaren en hoe kun je dat in het vervolg voorkomen? En hoe kun je beter met (toekomstige) spanning en stress omgaan?

Mediteren als burn-out behandeling

Mediteren is een van de manieren om de rust weer te vinden in jezelf tijdens een burn-out en kan daarom een belangrijk onderdeel vormen van je burn-out behandeling. Door elke dag een meditatiemomentje voor jezelf in te plannen, leer je om steeds beter te ontspannen. Mediteren helpt tegen de onrust in je lichaam, maar helpt je ook om meer helderheid en rust in je hoofd te ervaren.

En hier hoef je echt geen meditatiegoeroe voor te zijn. Iedereen kan mediteren. Je hebt daar geen speciale hulpmiddelen, voorkennis of een Indiaas gewaad voor nodig.

Het enige wat je hoeft te doen is een rustig plekje in huis op te zoeken, een meditatiemoment inplannen (bijvoorbeeld ’s ochtends na het opstaan of ’s avonds voor het slapen) en in alle rust gaan zitten of liggen met je ogen gesloten.

De minuten die daarop volgen zijn volledig voor jou en gebruik je om rustig in- en uit te ademen en je volledig te settelen in het moment. Je hoeft niets. Op sommige momenten heb je het na 2 minuten alweer gehad en op andere momenten zit je zo een half uur in volledige rust en vrede. Het is allemaal goed.

Symptoombestrijding of oorzaak aanpakken?

Hoe vaker je mediteert, hoe meer positieve effecten je gaat ervaren. Daarom is mediteren een fijne manier om te integreren in je dagelijks leven. Op deze manier mediteer je niet alleen als je het nodig hebt (omdat je bijvoorbeeld heel gestrest bent of een burn-out hebt) maar gebruik je het juist om deze momenten te voorkomen. En dat is enorm krachtig! Zo werkt het niet alleen als symptoombestrijding, maar pak je er echt de oorzaak mee aan.

Vooral bij een burn-out is het belangrijk om op zoek te gaan naar de oorzaak en deze ook daadwerkelijk aan te pakken. Het komt namelijk voor dat mensen die een burn-out hebben gehad deze ook voor de tweede of zelfs derde keer krijgen. Dit kan alleen gebeuren als de oorzaak niet is aangepakt en de persoon na herstel gewoon weer in zijn of haar oude patroon vervalt.

Burn-out voorkomen

Burn-out voorkomen? Daar is mediteren een heel mooie manier voor.

Vraag jij je alleen af hoe je moet beginnen? Dan kan de meditatie app Meditation Moments helpen. Hier kun je meditaties vinden voor elk moment van de dag, met of zonder begeleiding.

Bij bijna alle meditaties kun je kiezen tussen verschillende lengtes. Wil je bijvoorbeeld 5, 10 of 15 minuten mediteren? Dan kun je dat gewoon aangeven en stopt de meditatie automatisch na de aangegeven minuten. Zo mediteer je nooit korter of langer dan de bedoeling is.