Onverwerkt trauma kan een last zijn die je onbewust met je meedraagt. Misschien ben je hyperbewust van je omgeving, heb je moeite om anderen te vertrouwen of worstel je met een laag zelfbeeld. En waarschijnlijk doe je alsof alles in orde is, terwijl dit in werkelijkheid niet het geval is. Het kan moeilijk zijn om onverwerkt trauma te herkennen. Daarom hebben we een lijstje gemaakt met 8 signalen die erop wijzen dat je trauma met je meedraagt.
Dit artikel is niet bedoeld om ziekte te diagnosticeren, behandelen, genezen of voorkomen. Lijd je aan de gevolgen van een traumatische gebeurtenis? Raadpleeg dan altijd een (bedrijfs)arts of psycholoog.
1. Je verzet je tegen positieve veranderingen
Wat gebeurt er als er iets goeds op je pad komt? Ben je dankbaar of vertrouw je het niet? Of voel je je schuldig als je een persoonlijk succes behaalt? Dit kunnen tekenen zijn dat je onverwerkt trauma hebt. Als je het moeilijk vindt om positiviteit toe te laten in je leven, kan het zijn dat je er diep vanbinnen niet in gelooft dat je het verdient om gelukkig te zijn.
2. Je wilt alles onder controle hebben
Wil je altijd alles onder controle hebben? Voel je je gefrustreerd als dingen anders gaan dan je voor ogen had? De behoefte om alles onder controle te hebben kan voortkomen uit een traumatische gebeurtenis waarin je je hulpeloos en enorm kwetsbaar hebt gevoeld. Het gevolg hiervan is dat je nu alles probeert te plannen en controleren (zelfs de dingen die buiten je controle liggen). Je hebt het vertrouwen in de wereld om je heen en in jezelf verloren.
3. Je bent bang om te falen
Bang zijn om te falen hoort bij het mens-zijn. Faalangst hoeft niet slecht te zijn en laat eigenlijk zien dat je een groot verlangen hebt om succes te behalen. Toch kan faalangst ongezond zijn als de angst zwaarder weegt dan je motivatie om succes te behalen. Faalangst kan je ervan weerhouden om kansen te grijpen, productief te werken en je creativiteit te gebruiken. De angst om te falen kan komen uit een negatieve overtuiging die je hebt over jezelf. Dit is vaak het gevolg van onopgelost trauma.
4. Je hebt moeite om je te concentreren
De psychologische gevolgen van trauma kunnen zorgen voor een gebrek aan concentratie. Misschien kun je je niet concentreren op je werk, heb je last van gaten in je geheugen of krijg je wel eens een black-out. Negeer deze signalen van je geest niet. Het kan een schreeuw om hulp zijn om onverwerkt trauma te helen.
5. Je vindt het moeilijk om hulp te accepteren
Vind je het moeilijk om tegen anderen te vertellen wat je hebt meegemaakt? Als je een vorm van misbruik of mishandeling hebt meegemaakt, vind je het vaak moeilijk om anderen om hulp te vragen. Er is angst om afgewezen te worden of je wilt niet als ‘zwak’ gezien worden. Je lijdt liever in stilte dan dat je iemand anders om hulp vraagt.
6. Je hebt een laag zelfbeeld
Trauma kan je zelfbeeld vertekenen – vooral als het trauma geworteld is in vroege ervaringen uit je kindertijd. Misbruik en verwaarlozing kunnen er allebei voor zorgen dat je aan je eigenwaarde gaat twijfelen. Maar ook gebeurtenissen als gepest worden, het gevoel hebben er niet bij te horen en (kleine) beledigingen kunnen ervoor zorgen dat je aan je eigenwaarde gaat twijfelen.
7. Je doet anderen of jezelf pijn
Heb je soms last van oncontroleerbare woede of haal je uit naar anderen? Probeer je je dierbaren op afstand te houden of trek je een muurtje op zodra iemand dichtbij komt? Trauma kan ervoor zorgen dat je je pijn afreageert op degenen van wie je het meest houdt. Je bent emotioneel onstabiel, hebt je eigen emoties niet onder controle en bent extreem gevoelig. Je kunt zelfs een woede-uitbarsting krijgen of jezelf pijn doen.
8. Je hebt onverklaarbare mentale symptomen
Het hebben van angstgevoelens, negatieve emoties en paniekaanvallen kunnen allemaal signalen zijn dat je trauma met je meedraagt. Maar het kan ook zijn dat je slecht slaapt, geen eetlust meer hebt of geen plezier meer haalt uit de dingen die je eerst graag deed.
Wat is een trauma?
Het woord ‘trauma’ is Grieks en betekent letterlijk ‘wond’. Trauma is een ingrijpende gebeurtenis die je overvalt en je zo ontregeld, dat je overweldigd wordt. Op dat moment voel je je extreem verward, boos of verbijsterd en weet je niet hoe je op deze ‘bedreiging’ moet reageren.
De Canadees-Hongaarse arts, spreker en auteur Gabor Maté, die gespecialiseerd is in trauma, legt uit dat trauma niet de gebeurtenis zelf is, maar dat wat er in je gebeurt als gevolg van deze gebeurtenis. Volgens Maté kun je een traumatische gebeurtenis eigenlijk zien als een psychisch litteken. Trauma laat een afdruk achter op je zenuwstelsel, lichaam en geest, en komt vaak weer naar boven op een later moment.
Trauma is een persoonlijke ervaring, wat betekent dat iets traumatisch voor jou kan zijn, terwijl het dat niet per se voor iemand anders hoeft te zijn. Dit hangt af van je persoonlijkheid en eerdere ervaringen. Het is van belang om te begrijpen dat er geen universele manier is om trauma te verwerken, omdat trauma van persoon tot persoon verschilt.
Vaak zijn het juist de subtiele vormen van trauma die gemakkelijk over het hoofd worden gezien of genegeerd worden, maar zich in de loop van de tijd opstapelen en negatieve invloed hebben op onze geestelijke gezondheid. Dit kunnen kleine, kwetsbare momenten zijn, zoals beledigd worden, het plotselinge vertrek van een vriend of partner of het gevoel niet geaccepteerd te worden.
Wat voor soorten trauma’s zijn er?
Verschillende soorten trauma kunnen een verschillende impact hebben op ons leven. Door inzicht te krijgen in het soort trauma, is het makkelijker om stappen te zetten richting het verwerken van het trauma.
- Acuut trauma. Dit type trauma ontstaat als gevolg van een eenmalige gebeurtenis, zoals een auto-ongeluk, een natuurramp of een gewelddadige aanval.
- Meervoudig of complex trauma. Meervoudig of complex trauma verwijst naar herhaalde, langdurige traumatische ervaringen die meestal plaatsvinden gedurende een bepaalde periode. Voorbeelden hiervan zijn langdurig fysiek of seksueel misbruik, mishandeling tijdens de kindertijd, chronische verwaarlozing of huiselijk geweld. Een complex trauma kan zorgen voor verschillende klachten, zoals een angststoornis, laag zelfbeeld of PTSS (posttraumatische stressstoornis).
Kun je genezen van trauma?
Helaas kun je een traumatische gebeurtenis niet ongedaan maken. Maar je kunt wel de wond helen die de traumatische gebeurtenis heeft veroorzaakt. De eerste stap in het helen van trauma is het erkennen ervan. Alleen door te erkennen dat je iets verschrikkelijks hebt meegemaakt waaraan je nu nog lijdt, kun je het trauma genezen. Hierna kun je je eigen patronen en triggers identificeren, de oorzaak achter het trauma begrijpen en de volgende stappen zetten richting het herstel van trauma.
Wil je meer lezen over hoe je trauma kunt genezen? Lees hier hoe je stap voor stap een trauma kunt verwerken.
